.Bideoa.

Akta 2011-11-21

Gaur Alaitz Tresserrasekin batzartu gara lanari buruz hitz egiteko. Batzarrean, lana bideratzeko abiapuntuak eman dizkigu. pauso hauek argi izan ondoren, egin beharreko lana taldekideen artean banatu dugu: Ainhoa eta Asierreri, kultura ondareari buruzko galderak erantzutea egokitu zaie, Oihanek eta Peruk, gure inguruko ondareari buruzko fitxak betetzea tokatu jake, Iratx eta Ainara, lan idatzia garatzen hasi dira ( sarrera eta prozesuaren atal bat)ondoren taldekide guztien artean, lana adostatzeko eta azkenik Leire eta Ane story board-en jarriko diren argazkiak aukeratu eta bertan islatzen denares azalpena egingo dute, eta baita bideoaren eskema.

Gaurko eguna baloitzari egokitutako lana ahalik eta gehien aurreratzeko erabiliko dogu, horrela egindakoa taldekideekin elkartrukatzeko ordua urrengo bi egunetan gehien jota izan dadin.

Taldekideen presentzia: Ainhoa Vazquez, Asier Vieites, Ohiane Vega, Leire Zuluaga, Ainara Wain, Iratxe Varela, Peru Vidal eta Ane Zabala.

GUZTION HAUSNARKETEN EMAITZA

Bata bestearekin kulturari buruzko hausnarketak partekatu eta gero, kultura-ondarea zer den definitzea lortu dugu, herrietako istorioak kontatu dizkiogu elkarri, hainbat kritika gaurko eskolari, hainbat hausnarketa geure etorkizuneko lanari buruz... eta honakoa izan da emaitza.

Zer da kultura ondarea? Kultura ondare hitzak gizakiek sortu duten guztia hartzen du bere baitan. Kultura ondarea beraz, herri bateko nortasuna markatzen du, hau da, herri horretako historia bera da, bertan bizi izan dena. Edozein txokotan aurki dezakegu, hango biztanleek sortu eta mantendu dituzten usadioen, sinismenen, balioen, pentseren, artearen, musikaren...multzoa baita, momentu oro inguratzen gaituena. Hauek belaunaldiz belaunaldiz transmititzen joan direnez, gure gaur egungo kultura osatzen duten aintzinako arrastoak dira. Horregatik, aitite edo amamarekin hitz egitea eta hauen istorioak entzutea ere kultura da. Honek, nondik gatozen galderaren erantzuna da eta gure izaera indartzen du.

Ondare-kultural horiek babestu egin behar dira, gizartearentzat beharrezko iturria da eta ondorengo generazioek ere historia horren berri izateko, bertan egon behar dira ondare- kultural horiek. Ondare horiek ez balira gordeko, herriak ezin izango luke bizirik jarraitu, ezingo litzateke hurrengo belaunaldia sortu eta. Ezinbestekoak dira gure arbasoen bizimodua ezagutzeko eta herrialde horretan nolako ekintzak burutzen ziren jakiteko.

Ondarea bi multzotan sailka dezakegu, materiala eta ez-materiala.

•         Ondare ez-materialari dagokionez, siniskerak, ohiturak, herriaren istorioa, besteenganako jarrerak, baloreak, eskubideak, tradizioak, jaiak... aipa ditzakegu. Hemen sartzen dira ere jarraitzen dugun filosofia, etika, arauak, gizarte- antolaketa eta sistema politikoa, hizkuntzak, musika, sinboloak, literatura, gastronomia, bertsolaritza, esaera zaharrak...

•         Ondare materialak: janzkera, arte-lanak, artisautza, eraikuntzak, lan-tresnak, liburuak, argazkiak monumentu historikoak, eraikin erlijioso edo zibilak, zubiak, errotak, iturriak. Hala bada altzariak, margolanak eskulturak edo aritsautza ere ondarea dira eta kulturaren barruan sar ditzakegu.

Metafora bezala hartu dugu, kultura bizitza begiratzeko eta ulertzeko betaurreko batzuk bezalakoak direla. Gero, munduko beste puntan bestelako betaurrekoak erabilten dituztelaz ohartuko gara. Baina kulturen arteko desberdintasun hori bizirik irauteko, kultura bereizgarri hori bizirik ere jarraitu behar du.

Ordea, ondasun hauen suntsiketa gizakiaren ekintzek eragin dezakete. Adibide gisa, leku arkeologikoen apurketa daukagu: gizakiek lurra mugitzen dute, objektu artistikoak bilatzeko asmoa dutelarik, baina gizarteak barneratu beharra du herriaren ondareak babesten ez badira, herri hori suntsitu egingo dela, beste era batean esanda, desagertu egingo dela. Horregatik, sekulako garrantzia du ondare- kultural horien babesak.

Hori esan ostean, herri bat gizaki batekin konparatu ezkero, herria gorputzarekin erlaziona dezakegu eta ondare- kulturala garunaren parte batekin, memoria kontzientea izango litzateke, gorputzari ekintzak egiteko agintzen diona, hain zuzen ere. Hori jakinda, pentsa dezagun zer gertatuko litzatekeen pertsona batek memoria galduko balu; lehenik eta behin, iragana ahaztuko luke, beraz, ezingo lituzke gogoratu bere ohiturak eta eguneroko bizitzan egiten zituen ekintzak; bigarrenez, ezingo litzatekeenez identifikatu, orainaren zentzua ere galtzen hasiko litzateke; azkenik, nor zen ezta nor den ezingo lukeenez gogoratu, geroa eraikitzeko aukera galduko luke. Horregatik, herri batek bere ondare- kulturala galdu ezkero, ez du iraganik, orainik ezta gerorik izango.

Ahaztu ezin dogun ondare kulturalaren atal oso garrantzitsu bat gure ama hizkuntzak osatzen dau, euskerak, eta hau da gure kulturaren ezaugarri garrantzitsuenetariko bat, zeren hau ez izanez gero, gure pentsaera eta sinismenak seguruenik oso desberdinak izango baitziran. Honi esker gure indentitatea eraikitzen dogu, gure gaur egungo pentsera eta sinismenak osotuz. Kultura ondareak, gure sustraiak non hasi ziren eta historian zehar nola garatu diren jakiteko balio deusku, hau da, gure kulturak izan duen garapena ezagutzeko.

Ñabardura bezala, konturatu gara ordea, munduan hizkuntzak desagertzen ari direla, eta abiada bizian. Adituen arabera, 15 egunero hizkuntza bat galtzen da. Egun 2.500 hizkuntza daude galtzeko arriskuan, UNESCO-ren arabera. Euskara ere zerrenda horretan dago. Hizkuntza bat galtzen denean, mundua ikusteko eta ulertzeko era berezi bat galtzen da, mendetako tradizioa. Arriskuan dauden hizkuntzak babestea ezinbestekoa da, beraz, munduko aniztasuna gordetzeko.

Ondare kulturalari buruz hitzegiten hasi ginenean, aldiz duda asko sortu zitzaizkigun guztioi. Galdera erantzun ezinik ibili ginen; zer da ondare kulturala? Kostatu zaigu galdera erantzutea, zergatik? Ondare kulturalari buruz ezer gutxi dakigulako izango da. Eta zergatik dakigu ezer gutxi? Eskolak errua izango ote du?
Eskola liburu batzuk begiratzeko aukera izan dugu eta ondare kulturalari buruz ez dugu ia ezer topatu. Ikastolan ez genuen ondare kulturalari buruz gehiegi hitzegiten, ez genuen behar duen garrantziaz lantzen.

Gure lana, ikasleak ondare kulturalarenganako hurbilpena egitera bultzatzea da, horrela etorkizunera begira hau trasmititzen jarraitzea lortuko dogu. Lehendabizi norberaren herriko ondarea ezagutu beharko genuke, ondoren Euskal Herrikoa eta ondoren mundukoa; gertuenekotik hasita, zabaltzen joango garen ondarea ezagutuz. Alde batetik, hizkuntzaren garrantzia transmititzen lortu behar dugu, eta bestetik era deigarri batean lortzeko helezahar edo historioa zaharrak kontatuz lortu daikegu, horrela aintzinako sinismenak zeintzuk izan ziren eta zertan oinarritzen diren jakingo baitute.
Hau guztia ezagutzeak gure nortasuna eraikitzeko balio zaigu, horregatik gure herriko ondarea, gutxienez, ezagutzea ezinbestekotzat hartzen dugu.

Amaitzeko, taldeko bi kidek euren herrietan istoriak duen garrantzia eta jaien tradizio konpartitu dute gainerakoekin. Lehenengoz, Gernika-Lumoko taldekide bat kontatzen du bere herriak duen istorioak garrantzi handia duela, garai gogorrak bizi behar izan zirelako Francoren diktaduraren garaian: denok soberan ezagutzen dugu Euskal Herrian bizitako bonbardaketa eta horren oroigarri bezala dugun Picassoren "Guernica" koadroa. Bertan azaltzen da guerra zibil haretan bizitako sufrimendua, indarkeria eta beldurra. Guk gaur egun ez daukagu koadroa gurekin baina baditugu beste museo batzuk gertatutako azaltzen digutenak: Gernikako Bakearen museoa adibidez. Gertatutakoak gogortu egin zuen garaiko gendea eta Euskal Herri libre baten alde egitera eraman zigun. Hor dago orain gure kulturaren ezaugarri bat: beti Euskal Herriaren alde egitea, gu euskaldunak garelako.

Azkenik, beste kide batek taldean konpartitu du Ermuko ondare kultural bat: hartz eguna. Hau, inauterietan antolatzen den ekitaldia da, Eguen Zuri biharamonean, barixaku arratsaldez. Hartzez jantzitako pertsonari laguntzen, kalejiran doa herriko jendea, Gillermo Bengoetxeak "Txindurrik" 1934an asmatutako koplak abestuaz batera. Gerrate aurreko urte horretan, gazte bat tuberkulosisarekin gaixotu eta, peoraz-peora eskean ibiliz, botikak ordaindu ahal izateko dirua jiratzeko asmoz asmatu zituen "Txindurri" bertsolari ermuarrak hartz baten harrapaketaren gaineko bertsuok: "Patxi Urkoko etorri jakun/ lehengo egunian esaten/ animali bat han ebillela/ bazter guztiak apurtutzen...". Euskal Birusa Elkarte Kulturalak 1989an berreskuratu zituen bertsook eta kantujiran aritzeko ohitura ere. Talde ezberdinekin elkarlanean arituz kaleratzen da: Anaitasuna Ikastola, Eskolabarri, Kaltxango AEK Euskaltegia eta Udal Euskaltegia.

Akta: 2011-11-03

Modulu astea bi aste barru izango da, beraz, aste horretan zehar, bideoa egiteko denbora izango dugu. Horregatik, gaur elgartzea erabaki dugu, bideoaren nondik norakoa erabakitzeko eta planifikatzeko.

Hiru ataleko bideoa planteatuko dugu:

• Elkarrizketak haurrekin: "ordu txikitan" programako ereduari jarraituz.
• Kanta baten letra aldatu, zenbait leku ospetsu edo euskal kulturaren adierazle diren lekuak aipatu eta erakusteko: kanta guztion ahotsekin grabatuko da, eta leku adierazgarrienen aurrean playbacka eginez montatuko dugu sekuentzia.
• Euskal kulturaren adierazle diren festak edo ospakizunei erreferentzia egin, egutegi bati jarraituz.

Hau egiteko taldea bi azpimultzoetan banatzea erabaki dugu, bata egutegiaz arduratuko da eta beste kantaz.
Honetaz aparte, haurrei elkarrizketa egiteko, bakoitzak aukera izatekotan grabatu egingo du.

Akta-2011/10/26

Modulu lana aurreratzeko asmoz, geur klaseak amaitzean taldekideak batu egin gara eta idatzizko lanari hasiera eman diogu. Bakoitzaren iritzia garantzitsua denez, idatzizko lan horretan kultura-ondarei  buruz blogean idatzi duguna azalu dugu. Gero, guzti hau batu egin behar dugula uste dugu, kulturari buruzko azalpen orokor eta zehatz bat emateko.
Datorren astean modulu astea denez, lana aurreratzea espero dugu eta horretarako Alaitzekin hitz egin behar dugulu pentsatu dugu.

Ainara

Zer da kultura ondarea?

                Kultura hitzak gizakiek sortu duen guztia hartzen du bere baitan. Horrelaxe, kulturak leku bateko nortasuna markatzen du, bertan bizi direnek sortu eta jarraitu dituzten usadio komunak direla eta. Usadio hauek guztien artean sortuak dira eta belaunaldiz belaunaldi joan dira transmititzen eta moldatzen, guregana heldu arte. Orain, geuk gara kulturaren jarraitzaile eta horregatik gure kultura ezagutzea oso garrantzitsua da bizitzarako, gure sustraiak ezagutzeko.

                Bestela definitzearren, arbasoek utzitako herentzia bezalakoa da, ohiturak, jarrerak, sineskerak...  Modu honetaz, kide-talde batean bizi ahal izateko jakin beharreko guztia transmititzen digute. Hauek bereganatzen ditugunean bizitza begiratzeko eta ulertzeko betaurreko batzuk bezalakoak lortzen ditugu. Gero, munduko beste puntan bestelako betaurrekoak erabiltzen dituztela ohartuko gara.

                Kultura ondarea deitzen zaio, arbasoek utzi dizkiguten  gauza material eta inmaterialei erreferentzia egiteko:

•         Ondare inmaterialari dagokionez, siniskerak, ohiturak, jarrera erlijiosoak, besteenganako jarrerak, baloreak, eskubideak, tradizioak, jaiak... aipa ditzakegu. Hemen sartzen dira ere jarraitzen dugun filosofia, etika, arauak, gizarte- antolaketa eta sistema politikoa, hizkuntzak, musika, sinboloak, literatura, gastronomia...

•         Ondare materialak: janzkera, arte-lanak, artisautza, eraikuntzak, lan-tresnak, liburuak, argazkiak monumentu historikoak, eraikin erlijioso edo zibilak, zubiak, errotak. Hala bada altzariak, margolanak eskulturak edo aritsautza ere ondarea dira eta kulturaren barruan sar ditzakegu.

Baina hori guztiaz gain, benetan herri bateko nortasuna markatzen duena, kultura bat bideratzen duena, herri horretako istoria bera da, bertan bizi izan dena.

MOTAK

Hainbat kultura mota defini ditzakegu zenbait irizpide jarraituz:

• Topikoa: kultura topiko batzuk jarraitzen ditu, nola gizarte antolaketa, erlijioa edo ekonomia.
• Historikoa: kultura herentzia soziala da, taldean bizitzeko eta bizitzan suertatzen zaizkigun arazoei irtenbidea aurkitzeko.
• Mentala: kultura ideia edo ohitura multzo bat da, pertsona batzuk beste batzuengandik desberdintzen duena.
• Estrukturala: kultura ideia, sinbolo edo jarrera batzuk jarraitzean datza.
• Sinbolikoa: giza-talde batek partekatzen dituen siniskerak.

Hedapenaren arabera, honako sailkapena egin dezakegu:

• Unibertsala: hainbat gizarte taldek komunean dituzten ezaugarriak; adibidez, agurra.
• Total: gizarte osoaren berezko ezaugarriz osatutakoa.
• Berezia: kultura orokor baten barruan giza talde minoritario batek dituen ezaugarriak.

Garapenaren arabera:

• Primitiboa: garapen teknikoaren ezaugarri prekarioak mantentzen dituzten kulturak, berrikuntzarik izan ez duena.
• Zibilizatua: gizartearen garapena errazten duten ezaugarri berriak gaurkotzen dituen kultura.
• Analfabetoa: ahozko hizkuntzaren bidez komunikatzen den gizartea, oraindik idazkera ez dagoelako txertatuta.
• Alfabetoa: ahozko hizkuntza zein idatzizkoa txertatu duen kultura.

Menderatze-izaeraren arabera:

• Zentzuduna: esklusiboki zentzuen bidez adierazten eta transmititzen den kultura.
• Arrazionala: arrazoian oinarritzen den kultura.
• Ideala: aurreko bien konbinazioa da.

Norabidearen arabera:

• Iraganeko kulturari begiratzen dion kultura orainaldian errepikatzeko. Kultura hau geure arbasoengatik jasoa da inolako aldaketarik jasan gabe. Herri primitiboetan ematen da gehien.
• Gaur egungo jokabideak oinarri dituen kultura eta ez iraganekoak. Parekoen jokabideak imitatzean datza jokabide propioak sortuz.
• Berrikuntza kultura. Pauso eta jokabide berri batzuei jarraituz sortuz doan kulturaz ari gara, belaunaldi berri baterako baliogarri dena eta gure arbasoak erreferente bezala baino ez duena jartzen, ez eredu bezala.

Oihane Vega

ONDARE KULTURALA

Ondare kulturala aurrekoek, hau da, gure arbasoek utzitako gauzek osatzen dute.

Kultur ondareak hainbat motatakoak izan daitezke, hala nola, bertsolaritza (kantak), ipuinak, abestiak, monumentuak…

Ondare kulturala erabili ahal dugu jakiteko gure arbasoek nola bizi ziren eta jakiteko garai horretan nolakoa zen bizimodua eta nolako gauzak burutzen zituzten herrialde horretan.

Denon artean saiatu behar gara, ondare kulturala mantentzen gure arbasoek utzitakoa baita eta horrek historia ezagutzera eramaten gaituelako. 

Ermuko ondare kultural bat HARTZ EGUNA da:

Inauterietan antolatzen den ekitaldia da, Eguen Zuri biharamonean, barixaku arratsaldez. Hartzez jantzitako pertsonari laguntzen, kalejiran doa herriko jendea, Gillermo Bengoetxeak "Txindurrik" 1934an asmatutako koplak abestuaz batera. Gerrate aurreko urte horretan, gazte bat tuberkulosisarekin gaixotu eta, peoraz-peora eskean ibiliz, botikak ordaindu ahal izateko dirua jiratzeko asmoz asmatu zituen "Txindurri" bertsolari ermuarrak hartz baten harrapaketaren gaineko bertsuok: "Patxi Urkoko etorri jakun/ lehengo egunian esaten/ animali bat han ebillela/ bazter guztiak apurtutzen...". Euskal Birusa Elkarte Kulturalak 1989an berreskuratu zituen bertsook eta kantujiran aritzeko ohitura ere. Talde ezberdinekin elkarlanean arituz kaleratzen da: Anaitasuna Ikastola, Eskolabarri, Kaltxango AEK Euskaltegia eta Udal Euskaltegia.

Bilbaoko ondare kulturalaren argazkiak.

Kultur ondarea gure kaleetan zehar aurki dezakegu. Gure ohiturak beste, kultur ondarea gure museoetan, hizkuntzan eta eraikinetan isladatua geratzen da. Argazkien bidez adieraztea saiatu naiz eta hona hemen Bilboko Kultur ondarearen zenbait adibide:

Guggenheim museoa, dekonstruktibista deritzogun munduko arkitektura motaren lehengo adibidetakoa da.

Bilboko modernitate aroko arkitekturaren adibide bikaina. Frantziatik hartutako estiloa. (mazarredo kalean)

Oteizaren "Variante ovoide de la desocupación de la esfera" izendatutako monumentu hau, euskal eskulturaren adibide argia da. (Bilboko udaletxearen aurrean)

Arriaga antzokia, 1890-an eraikina,estilo klasikoa eta modernoa nahasten ditu.

Euskaltzaindia, bilboko enparantza berrian kokatua dago. Enparantza honek, 1849-an eraiki zen.

Bilboko alde zaharreko taberna bateko pintxoak.

Bilborock, Lehen eliza izandako eraikin honek bilboko musika sustatzeko leku garrantzitsua da.

San frantzizko aldeko kaleko artea.

Abandoko kaleko artea. Moda honek europako beste hirigune garrantzitsuetan hasi zen "space invaders" deitutako mugimendua da. Bilbotik arte mota honen hainbat adibide aurki ditzakegu.

ONDARE KULTURALA HEZKUNTZAN: hausnarketa. Peru Vidal Gurrutxaga

Blogera, taldekideek dagoeneko, ondare kulturalari buruz informazio nahikoa ekarri dutenez, pentsatu dut, informazioa gehitzea baino hobe dela nire hausnarketa guztiekin partekatzea.
Izan ere, ondare kulturalari buruz hitzegiten hasi ginenean duda asko sortu zitzaizkigun guztioi. Galdera erantzun ezinik ibili ginen; zer da ondare kulturala? kostatu zaigu galdera erantzutea, zergatik? ondare kulturalari buruz ezer gutxi dakigulako izango da. Eta zergatik dakigu ezer gutxi? eskolak errua izango ote du?
Eskola liburu batzuk begiratzeko aukera izan dut eta ondare kulturalari buruz ez dut ia ezer topatu. Gainera, oroitzen dudanaren arabera, ikastolan ez genuen ondare kulturalari buruz gehiegi hitzegiten, ez genuen behar duen garrantziaz lantzen. Nire ustez Lehen Hezkuntzako ikasleek ondare kulturalarenganako hurbilpena egin beharko lukete. Lehendabizi norberaren herriko ondarea ezagutu beharko genuke, ondoren Euskal Herrikoa eta ondoren mundukoa; gertuenekotik hasita, zabaltzen joango garen ondarea ezagutuz.
Gure nortasuna eraikitzen joan nahi badugu gure herriko ondarea, gutxienez, ezagutu beharko genukeela uste dut.
5.eta 6. mailan, zentro batzuetan, bertsolaritza ematen da, astean ordu betez edo bi asterik behin ordu betez. "Gu ere bertsotan" liburuarekin landu ohi du Bertsozale elkarteak gai hau. Liburu honetan ondare kulturalarekin zerikusia duen tarte bat aurkitu dut eta hemen jartzea egokia irudutu zait. Bertan munduko eta Euskal Herriko hizkuntzen egoera azaltzen da.
Hona hemen testua:

Gaia:EUSKARATIK ETA EUSKARAZ

Hizkuntzak munduan

BAIETZ JAKIN!

Erantzun ditzagun irakasleak egindako galderak.

Izango duzue zer kontatua!

Zenbat hizkuntza ote daude munduan? Eta gure herrian zenbat hitz egiten dira?...

AZALPENA

Hizkuntzak munduan: etengabe galtzen ari garen ondarea

• UNESCO-k 2009an berritu zuen “Arriskuan diren munduko hizkuntzen atlasa”, azken datuekin.

• Horren arabera, munduan 6.700 hizkuntza daude. Hizkuntza gehien biltzen dituen kontinentea

Afrika da: 2.000 hizkuntza mintzatzen dira han.

• Munduan hizkuntzak desagertzen ari dira, ordea, eta abiada bizian. Adituen arabera, 15 egunero

hizkuntza bat galtzen da. Egun 2.500 hizkuntza daude galtzeko arriskuan, UNESCO-ren arabera.

Euskara ere zerrenda horretan dago.

• Hizkuntza guztiak munduko ondare izendatu ditu UNESCO-k, eta guztiak zaindu beharra

aldarrikatu du. Hizkuntza bat galtzen denean, mundua ikusteko eta ulertzeko era berezi bat galtzen

da, mendetako tradizioa. Arriskuan dauden hizkuntzak babestea ezinbestekoa da, beraz, munduko

aniztasuna gordetzeko.

• Euskal Herrian bertan, 100 hizkuntza ezberdin hitz egiten dira gaur; gehienak afrikarrak. Ikertzaileek

diotenez, euren sorterrian ama-hizkuntza erabiltzeko zailtasunak dituzten etorkinak euskara ikasteko

prestuago azaltzen dira

Ane Zabala - Ondare kulturala, Zer da?

     Ondare kulturala, mendeak aurrera joan ahala gure arbasoek utzitako haien sinismenen, balioen, pentseren, artearen, musikaren...multzoa da, hau da, gure gaur egungo kultura osatzen duten aintzinako arrastoak dira. Baina ahaztu ezin dogun ondare kulturalaren atal oso garrantzitsu bat gure ama hizkuntzak osatzen dau, euskerak, eta hau da gure kulturaren ezaugarri garrantzitsuenetariko bat, zeren hau ez izanez gero, gure pentsaera eta sinismenak seguruenik oso desberdinak izango baitziran. Honi esker gure indentitatea eraikitzen dogu, gure gaur egungo pentsera eta sinismenak osotuz. Kultura ondareak, gure sustraiak non hasi ziren eta historian zehar nola garatu diren jakiteko balio deusku, hau da, gure kulturak izan duen garapena ezagutzeko.

     Gure kultura ondarea, gure lurraldeko edozein txokotan aurki dezakegu, honek momentu oro inguratzen baigaitu, nahikoa da gure aitite edo amamarekin hitz egitea eta haien historioak entzutea; edo baita gure herritik paseatzen gauden bitartean, ziurenik egongo da mende hasierako edo horaindik zaharragoa den eraikinen bat, non aintzina nola bizi ziren jakingo dabezanak, baina hauek ezaguzteko harreta jartzea beharrezkoa da, eta hauek guztiz ez galtzeko zaindu beharrak ditugu.

     Nire ustez, oso garrantzitsua da kultura ondareak duen garrantzia zein den jakitea, zeren hau izango ez bagenu, ez genuke jakingo nondik gatozen ezta gure arbasoek bizi izandako egoera desberdinak, eta guzti honek gure kulturak duen izaera indartzen baitu. Gure lana, gaur egungo umeei kultura ondarea helaraztea da, horrela etorkizunera begira hau trasmititzen jarraitzea lortuko dogu, eta hau era deigarri batean lortzeko helezahar edo historioa zaharrak kontatuz lortu daikegu, horrela aintzinako sinismenak zeintzuk izan ziren eta zertan oinarritzen diren jakingo baitute.

Leire Zuluaga - Ondare kulturala

                Ondare- kulturala komunitate baten iraganeko ondasun multzoari deritzo, gaur egun komunitate hori bizi denarekin. Materiala edo ez- materiala izan daiteke eta belaunaldiz- belaunaldi transmititzen da. Ondare materialak honakoak izan daitezke: errotak, zubiak, iturriak, eraikinak, … ez materialak, ordea, herri baten historia, hizkuntza, musika, ... Ondare- kulturalaren barnean, bi multzo horiek sartu behar dira, hau da, existitzen diren ondasun mota guztiei ondasun kultural deritzogu.

                Ondare- kultural horiek babestu egin behar dira, gizartearentzat beharrezko iturria da eta ondorengo generazioek ere historia horren berri izateko, bertan egon behar dira ondare- kultural horiek. Ondare horiek ez balira gordeko, herriak ezin izango luke bizirik jarraitu, ezingo litzateke hurrengo belaunaldia sortu eta.

                Ondare- kultural mota desberdinak hauexek dira:

• Ondare- kultural arkeologikoa
• Ondare- kultural historikoa
• Ondare- kultural artistikoa

                Ondasun hauen suntsiketa gizakiaren ekintzek eragin dezakete. Adibide gisa, leku arkeologikoen apurketa daukagu: gizakiek lurra mugitzen dute, objektu artistikoak bilatzeko asmoa dutelarik, baina gizarteak barneratu beharra du herriaren ondareak babesten ez badira, herri hori suntsitu egingo dela, beste era batean esanda, desagertu egingo dela. Horregatik, sekulako garrantzia du ondare- kultural horiek babesak.

                Hori esan ostean, herri bat gizaki batekin konparatu ezkero, herria gorputzarekin erlaziona dezakegu eta ondare- kulturala garunaren parte batekin, memoria kontzientea izango litzateke, gorputzari ekintzak egiteko agintzen diona, hain zuzen ere. Hori jakinda, pentsa dezagun zer gertatuko litzatekeen pertsona batek memoria galduko balu; lehenik eta behin, iragana ahaztuko luke, beraz, ezingo lituzke gogoratu bere ohiturak eta eguneroko bizitzan egiten zituen ekintzak; bigarrenez, ezingo litzatekeenez identifikatu, orainaren zentzua ere galtzen hasiko litzateke; azkenik, nor zen ezta nor den ezingo lukeenez gogoratu, geroa eraikitzeko aukera galduko luke. Horregatik, herri batek bere ondare- kulturala galdu ezkero, ez du iraganik, orainik ezta gerorik izango.

                Ondare- kultural hauek babesteko, gizarte osoari transmititu beharko litzaioke horien garrantzia, horrela, herritarrek ondasunak suntsitzea sekulako akatsa izango litzatekeela ulertuko lukete. Bide egokiena, gai hau umeekin lantzea da, horiek errazago ikasten baitute eta eurek direnez geroko belaunaldia, ondare- kulturalaren babesa betebehartzat hartuko da.

Ainhoa Vazquez: Kultura-ondarea.

Kultura-ondarea nire ustetan kulturak urteetan zehar eta historian aurrera egin ahala utzi dituen arrastoak dira. Horien adibide gaur egun monumentu, museo, eraikin eta abarretan ikusten ditugu islatuta. Historian zehar gertatzen den guztiak izugarrizko eragina du gu bizi garen herrietan eta baita bertako kulturan. Horiek egiten gaituzte pertsona eta horiekin ikasi behar dugu bizitzen, horien parte baikara.
Ni adibidez, Gernika-Lumokoa naiz eta herri horretan historiak garrantzi handia du, garai gogorrak bizi behar izan zirelako Francoren diktaduraren garaian: denok soberan ezagutzen dugu Euskal Herrian bizitako bonbardaketa eta horren oroigarri bezala dugun Picassoren "Guernica" koadroa. Bertan azaltzen da guerra zibil haretan bizitako sufrimendua, indarkeria eta beldurra.
Guk gaur egun ez daukagu koadroa gurekin baina baditugu beste museo batzuk gertatutako azaltzen digutenak: Gernikako Bakearen museoa adibidez.
Gertatutakoak gogortu egin zuen garaiko gendea eta Euskal Herri libre baten alde egitera eraman zigun. Hor dago orain gure kulturaren ezaugarri bat: beti Euskal Herriaren alde egitea, gu euskaldunak garelako.

Iratxe Varela - Abiapuntua: Ondare kulturala, zer da?

Zer da ondare kulturala? Zertarako balio du edo zergatik da garrantzitsua?

Hasiko gara ondarea eta kultura zer den azaltzen edo definitzen, kontzeptua sakonago aztertzeko asmoz. 

Ondarea, arbasoengandik jasotako gauzek osatzen dute. Kultura, leku jakin bateko gizartearen izaera, ohiturak, ezaugarriak…  osatzen dute. Beraz ondare kulturala, eremu edo gizarte jakin bateko kulturak, arbasoengandik jasotako ohiturak, kantak, objetuak, istorioak…  osatuko dute.

Ondare kulturalak,  gaur egun gure ingurua, pertsonak, bizimodua, etab.  diren modukoak izatera eragin du. Horregatik komunitate bateko ondare kulturala aztertuz gero, komunitate horretako iragana eta historia ezagutu dezakegu.

Kontzeptua hobeto ulertzeko, har dezagun adibide bat: Bilbo inguruan dauden burdinazko gerrikoaren aztarnak.

Burdinazko gerrikoa, Espainiako gerra zibilean eraiki zen. Franko garaiko historiaren atala da. Bunker honen eta Bilbo inguruko mendietan zehar eraiki ziren beste bunker eta lubakien helburua, Bilbo hiria Frakoren armadaren erasoetatik babestea zen. 

Ondare kulturalaren adibide anitz jarri daitezke, hala nola:

-  Bertsolaritza:

- Esaera zaharrak:

  "Gezurra esan nuen Getarian, eta ni baino lehenago zen atarian."

-  Mota desberdinetako kantak:

    himnoak, kondairak kontatzen dituzten kantak...

-  Pintura

-  Eskultura

-  Eraikinak

-  …

2011-10-7 Lana burutzeko gida laburra

Kaixo!

Gaur, IKTko klasea izan dugu. Alaitzek Google-ekin, Diigo-rekin eta beste zenbait programekin funtzionatzeko gida laburra aurkeztu digu ordenagailu gelan. Geroago, berarekin batzeko eskatu diogu eta lanaren nondik norakoa azaldu digu. Laburbilduz, hau izango litzateke burutu beharreko lanerako pausuak:

• Kultura ondareari buruzko aurreiritziak: banaka egitea erabaki dugu, bakoitzak modu bat bilatu behar du gaiari buruzko aurreiritziak aztertzeko, eta ondorioak ateratzeko (aiton amonei edo haurrei galdetu, kultur ondareak testuliburuetan daukan garrantzia, norberaren herrian dagoen kultura ondarea aztertu edo motak sailkatu...). 

• Bakoitzaren aurreiritzietatik eta ondorioetatik abiatuz, ondorio komunak atera, kultura ondarearen inguruan: kultura ondareak daukan presentzia, garrantzia, motak, etab... baina orain taldeko iritzi sakonagoa osatu beharko dugu.

• Kultura ondareak duen presentzia,garrantzia eta motak argi ditugula, LH-ko haurrek gaiaren inguruan dauzkaten gabeziak aztertuko ditugu: zer ikasten dute, nola ikasten dute, zertarako ikasten dute.

• Zer/nola/zertarako ikasi beharko dute aurrerantzean: hau da, metodo bat proposatuko dugu, bideoak izan beharko dituen ezaugarriak ateratzeko.

• Bideoari ekin. Bideoa egin eta antolatzeko gida aurrerago azalduko dugu. Momentuz, bideoaren prestakuntzarako gida burutu behar dugu eta.

Oihane Vega eta Ainhoa Vazquez-2011-10-05

Egun on taldekideak!

Gaur, taldeka jarri gara eta arteko klasean bideo batzuk ikusi ditugu. Bideo hauek modulu lanerako laguntza bat izan ziren, izan ere, bideo bat egin behar dugulako. Gero, 10etan Alaitzekin, gure moduluko tutorearekin, hitz egiteko elkartu gara eta ostiralerako gelditu gara berarekin. Bakoitzak lan indibidual bat burutu beharko du, zeinetan bere herriko 9 kultura-ondare bilatu behar dituen.

Lan asko egin eta ostiralera arte! :)

Oihane Vega eta Ainhoa Vázquez-Lanaren hasiera!-2011-10-04

Uepa!

Gaur, modulu lanari forma ematen joateko, unibertsitateko ordenagailuetara joan gara eta txostena irakurri dugu. Ondareen lehen ideiak azaltzen ditu, ondarearen garratzia, kultura-ondare desberdinak(dantzak, kantuak, esakerak, pertsonen kultura desberdinak, teknologia, hizkuntza...). Gure hurbileneko eraginetatik hasi behar gara, gure herrian duen historiatik. Zer gordetzen du gure herriaren iraganak?
Baina dana ez da izango informzioa bilatzea, izan ere komunikazioak ere toki garrantzitsu bat hartzen du lan honetan, teknologien erabilera landuz.
Oraindik ezin izan dugu gure tutorearekin hitz egin, baina badakigu galdera batzuk erantzun behar ditugula, beraz, informazioa bilatzen hasten gara lehen galdera erantzuteko. Bigarren galdera irakurtzen dugu eta gure herrietako bederatzi kultura-ondare aurkitu behar ditugula jakinda eta gure tutorearekin hurrengo egunean hitz egingo dugularik, bagoaz. Kultura-ondarearen azalpenari dagokionez, bakoitzak bere azlapen propioa eman beharko du, zer da bakoitzarentzat kultua-ondarea.
Ezinbestekoa da taldeko-lana, parte hartzea eta erantzukizuna lantzea, lana ahalik eta hoberen eraman ahal izateko.

Animooooo!

Oihane Vega eta Ainhoa Vázquez-LEHEN EGUNA!-2011-10-03

Kaixo guapos!

Modulu astea hasten da. Lehen orduan musikako klasea izan dugu eta Miren Josuk modulu laneko lehen pasuak azaldu dizkigu. Ondare-kulturalei buruz hitzegingo dugu eta helburu nagusia "INGURUNEKO KULTURA-ONDAREA KOMUNIKATZEA" da. Gure herrien iragana landuko dugu eta orietan kulturak zer nolako eragina izan zuen, gaur egunera arte heldu ahal izan dena. Museoak, monumentuak, eraikin historikoak...guzti horiek gure kulturaren parte dira eta landu behar ditugu. Ganera bideo bat egingo dugu, teknologia berriak gaur eguneko kulturaren parte ere baitira. Bideoak hori erakutsiko du, kultura-aberastasuna.
Gure bigarren urtea da unbiertsitatean eta gure hirugarren modulu lana. Gogoz hartzen dugu eta espero dugu ahalik eta ondoen egitea.
Orain gelditzen dena...CURRAR!:)